آثار یاد مرگ امام صادق عليه السلام در نقش و ارزش ياد مرگ و معاد چنين مى‏فرمايد:

 * «ذِكرُ المَوتِ يُميت الشَهَوات» ياد مرگ شهوت‏ها رااز بين مى‏برد.

 * «وَ يَقلَع مَنابِت الغَفلةَ» ريشه‏هاى غفلت را يكسره بر مى‏كند.

 * «وَ يُقَوّى القَلب بمَواعدِ اللّه» دل انسان را با وعده‏هاى الهى محكم مى‏كند.

 * «وَ يُرَقّ الطَبع» روحيه انسان را از قساوت به لطافت سوق مى‏دهد.

 * «وَ يُكسر اعلامَ الهَوى» نشانه‏ها وعلامت‏هاى هوسها را مى‏شكند.

 * «وَ يُطفى‏ء نارَ الحِرص و يُحَقّر الدّنيا» آتش حرص را خاموش و دنيا را در جلو چشم انسان كوچك مى‏كند.

 سپس امام صادق عليه السلام درباره معناى اين كلام رسول خداصلى الله عليه وآله كه فرمود: يك ساعت فكر كردن از عبادت يك سال بهتر است، مى‏فرمايد: فكر درباره آينده خود و بازپرسى‏ها و حساب‏ها و دادگاه عدل الهى و آمادگى براى پاسخ است.(98)

  در روايات مى‏خوانيم: زيرك‏ترين افراد كسانى هستند كه بيشتر ياد مرگ هستند.(99)

 پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله فرمودند: «اِنّ هذهِ القلوب تَصدَءُ كما يَصدءُ الحَديد. قيل: فما جلائها؟ قال: ذِكرُ الموتِ و تلاوةُ القُرآن»(100) همانا اين دلها همانند آهن زنگ مى‏زند، پرسيدند جلا و صيقل آن با چيست؟ فرمود: با ياد مرگ و تلاوت قرآن.

 در جمله ديگرى از آن حضرت مى‏خوانيم: «اَكثِروا ذِكرَ المَوت» زياد ياد مرگ باشيد كه داراى چهار اثر است:

 1- گناهان شما را پاك مى‏كند. «فانّه يُمحّض الذّنوب»

 2- علاقه مفرط شما را به دنيا كم مى‏كند. «و يُزَهّد فِى الدّنيا»

 3- هرگاه در حال غنى وبى‏نيازى ياد مرگ كنيد، جلو مستى‏ها و طغيان‏هايى كه از سرمايه وثروت برمى‏خيزد را مى‏گيرد. «فاِنْ ذَكرتُموه عند الغِنى‏ هَدَمه»

 4- هر گاه در حال تندرستى و فقر انسان ياد مرگ افتد و فكر اين باشد كه چگونه بايد در دادگاه عدل‏الهى پاسخ درآمد ومصرف، وپاسخ محرومان جامعه را بدهد، قهراً به همان مقدارِ كم راضى وخشنود مى‏شود. «واِن ذَكَرتُموه عند الفَقر اَرضاكم بِعَيشكم»(101) زيرا مى‏بيند اگر مالى ندارد مسئوليتش هم كمتر است.

 حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد:«و مَن اَكثَر ذِكرَ الموتِ رَضِى من الدّنيا باليَسير»(102) هر كه زياد ياد مرگ باشد، به مقدارى كمى از دنيا دلگرم و راضى است و ديگر حرص و بخل در او نيست.

 اساساً دنيا گول زننده عاشقان خود است و كسى  كه بتواند با توجّه به مرگ و قيامت، دل خود را روانه سراى ديگر كند حيله‏ها و زرق و برق‏ها و جلوه‏هاى دنيا حريف او نيست.

 آن حضرت مى‏فرمايد: «مَن اَكثَر مِن ذِكر المَوت نَجى‏ مِن خُداعِ الدّنيا»(103) هر كه زياد ياد مرگ كند از حيله‏هاى دنيا رهايى پيدا مى‏كند.

 در حديث ديگرى (درباره نقش ياد مرگ) چنين مى‏خوانيم: «مَن تَرقَّبَ المَوت سارَع اِلى الخَيراتِ»(104) هر كه مرگ را در جلو خود ببيند و منتظرش باشد، نه تنها از كارهاى روزانه خود عقب نمى‏ماند، بلكه چون مى‏داند وقت كم و مرگ يك دفعه فرا مى‏رسد و ميدان كار براى او هميشه نيست، هر چه بيشتر و سريع‏تر كارهاى خير انجام مى‏دهد.

 حضرت على‏عليه السلام با يادآورى تاريخ پيشينيان كه چگونه مرگ آنها را ربوده، مردم را تربيت مى‏كند و فرياد مى‏زند:

 «أينَ العَمالِقَة واَبناءُ العَمالقة» كجا هستند پادشاهان يمن و حجاز كه ريشه آنها نيز به باد رفته است؟

 «أينَ كَسرى و قِيصَر» كجايند شاهان ايران و روم؟

 «أينَ الجَبابِرة واَبناءُ الجَبابِرَة» كجايند ستمگران و دودمانشان؟

 «أينَ مَن حَصّنَ واَكّد وزخرف»(105) كجا هستند كسانى كه دژها ساختند و محكم‏كارى‏ها كردند و با طلا و غيره زينت كردند؟

 «أينَ مَن كان مِنكم اَطوَلَ اَعماراًو اَعظمَ آثاراً» كجا هستند كسانى كه عمرشان از شما بيشتر و آثارشان از شما بزرگ‏تر بود؟(106)

 آرى، زنانى كه به فكر آينده دخترانشان هستند، از كودكى جهيزيه آنان را كم‏كم آماده مى‏كنند. تجّارى كه به فكر بدهى آينده خود هستند، از مدّتها قبل درآمدهاى خود را جمع مى‏نمايند. كسانى هم كه در فكر مرگ و قيامت هستند از همين امروز كارهاى خلاف را كنار مى‏گذارند و عملى انجام مى‏دهند كه بتوانند در قيامت پاسخگو باشند.

 به مرحوم آيةاللّه شيرازى كه از علماى بزرگ كربلا بود گفتند: اگر يك گوينده راستگويى به تو خبر دهد كه در پايان همين هفته مى‏ميرى، تو در اين چند روز باقيمانده چه مى‏كنى؟

 او در پاسخ آنان گفت: هر كارى كه از اوّل جوانى تا كنون انجام داده‏ام الآن هم همان عمل را انجام مى‏دادم، زيرا من از نوجوانى هرگاه قصد كارى داشتم، اوّل فكر قيامت و پاسخ آن را مى‏كردم. بنابراين خبر مرگ و مردن براى من سبب وحشت نمى‏شود.

 آرى اينها شاگرد همان كسى هستند كه در صبح روز 19 ماه رمضان همين كه شمشير ابن ملجم (لعنت خدا بر او) بر فرق مباركش فرو آمد فرمود:

 «فُزتُ و ربّ الكَعبَة» به خداى كعبه رستگار شدم.

 همان امامى كه به فرزندش چنين سفارش مى‏كند: «يا بُنىَّ اكثِر من ذِكرِ المَوت... حتّى ياتيكَ و قد اَخذتَ منه حِذرَك»(107) فرزندم! زياد ياد مرگ باش تا به هنگام آمدن مرگ وسائل خودت را همراه داشته و غافل‏گير نشوى.

 98) بحار، ج‏6، ص 133.
99) بحار، ج‏6، ص 135.
100) نهج‏الفصاحه، كلام 934.
101) نهج‏الفصاحه، كلام 444.
102) بحار، ج‏6، ص‏136.
103) غررالحكم، «موت».
104) غررالحكم، «موت».
105) نهج‏البلاغه فيض‏الاسلام، خطبه 181.
106) غررالحكم.
107) نهج‏البلاغه فيض‏الاسلام، ص‏926.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: